Üretimde Çin’den sonra 2.sıradayken “kabak çekirdeği” fiyatları neden uçuyor!
Uzmanlar “günde bir avuç kabak çekirdeği yiyin” diyorlar ama pandemi boyunca diğer kuruyemiş fiyatları gibi kabak çekirdeği fiyatları da aldı başını yürüdü.
Pandemide tavsiye edilen ürünler arasında yer alan kabak çekirdeğinde fiyat bu dönemde yüzde 100 arttı. Kabak çekirdeğinin piyasada 60-80 TL arasında alıcı buluyor. Bu gelişmede yükselen talebin yanı sıra ihracat artışının da etkili olduğu belirtiliyor.
Pandemi nedeniyle insanların eve kapanmaları çerezlik ürünlerde hem tüketimi hem de fiyatları artırdı. Tüm çerezlik ürünlerde olduğu gibi kabak çekirdeğininde fiyatı da arttı. Genellikle iç Anadolu ve Nevşehir’de yetiştirilen kabak çekirdeğinin fiyatında pandeminin görüldüğü günden bu yana yüzde 100’e yakın artış yaşandı. 2019-2020 arası toptanda 20-25, perakendede 36-38 liradan satılan ürünün kilosu şu sıralar toptanda 40-45, perakendede 60-80 lira arasında. Fiyat olarak Antep fıstığı, badem ve kajudan sonra dördüncü sırada yer alan kabak çekirdeğinin fiyat hareketliliği stoklara bağlı olduğunu kaydeden esnafa göre, tüccar ve toptancı zam yapmak için bahane aramakta. Esnafın ortak görüşü, ekonomik şartlardan dolayı buna pek cesaret edemedikleri. “Fiyatlar zaten allak bullak” diyen kuruyemiş esnafı, “1 kilo çekirdek 1 kilo et veya 2 kilo peynir parası. Kuruyemiş sosyete çerezi oldu. Evimize dahi götüremiyoruz”diyorlar.
Stok durumunu bilinmiyor, kaliteli ürün ihraç ediliyor!
Mahsulün özellikle bozkır alanda sulamadan ziyade doğal yağışlarla yetiştiğine ve verim verdiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, rekoltenin düşük, ihracat talebinin fazla olmasının fiyatları etkilediği görüşündeler.
Pandemi nedeniyle insanların eve kapanmalarında çerez tüketimini tetiklediğine vurgu yapan yetkililer, kabak çekirdeğinin de bu nasipten pay aldığına hem fikir. Tüm Kuruyemiş Sanayicisi ve İş Adamları Derneği (TÜRKSİAD) Başkanı Hüsamettin Karaman ve İstanbul Leblebi İmalatçıları ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası (İSTESOB) Başkanı İsmail Taşkın, “Dünyada üretimde Çin’den sonra ikinciyiz. Geçen yıl ürün yeterli oranda çıkmadığı gibi arz talep dengesi de bozuldu. Fiyatın artacağını anlayan üretici stok yaptı. Talep yükselince fiyatlar da arttı. Bu da çiftçiye yaradı. Stokları bilmediğimiz içinde fiyatları kestiremiyoruz. Talebe göre ve iklim şartlarına göre artışlar yaşanabilir; ama inmez” dediler.
Çerezlik kabak Nevşehir patatesini sollayacak
Geçen yıl Nevşehir’de 217 bin, Kayseri’de ise 358 bin dekarlık alana kabak çekirdeği ekimi yapıldığını ve hasattan 20 bin ton mahsul alındığını kaydeden Ziraat Odası yetkikilileri üretilen çekirdeğin yüzde 60’ının ihracata gittiğinin altını çiziyorlar. Aldıkları kararla toprağı dinlendirme ve çiftçilerin gelirini arttırmaya yönelik uygulama başlattıklarını ve projenin başarılı olduğu söylenirken, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundular “Büyük şehirlerde 2-2,5 liradan satılan patatesin tarlada 30-40 kuruş etmesi çiftçimizin daha fazla çekirdek ekmelerine nedeni oldu.
Bu yıl da patatesten çok, %20 üzerinde kabak ve fasulye ekimine ağırlık verilecek. Çünkü ürünlerden para kazandı üretici. Ayrıca yorgun toprağı da böylece nadasa bırakmış olacaklar. 30-40 yıldan beri bölgede kabak çekirdeği ekilir. 2015 yılı öncesi ithalat azdı. Verimlilik sebebiyle de iç piyasada fiyatlar düşüktü. Dışarıda çekirdeğin lezzeti ün yapınca talep gelmeye başladı ve çiftçimizin yüzü güldü. Görünen o ki, 2020 ye göre 2021 de yüzde 90 üretim fazlalığı olacak. Patates ise yüzde 30 düşecek. Yani şartlar elverirse kabak çekirdeği, Nevşehir patatesini sollayacağa benziyor” tahmin ediliyor.